por Álvaro Luque
O Consello de Ministros do luns 13
de abril foi especialmente relevante. Presidiuno o almirante Aznar. Once persoas
-o Rei e dez ministros máis- reunidas nesa sala do Palacio Real de Madrid crían
tomar unha decisión histórica para o futuro do país, como sempre fixeran. Dos
ministros, máis da metade son nobres e os seus antepasados levan decidindo o
futuro durante varios séculos. Teñen noticias sobre as eleccións municipais do
día 12 e non son boas para eles. En realidade a decisión xa a tomou o pobo. Ao
día seguinte, o único que manterán serán os seus bigotes, títulos, terras e
aires de grandeza, todo un vestixio señorial reducido ao simbólico. Alfonso
XIII debe partir ao exilio e, na súa fuxida, debe deixar a porta aberta ao novo
século, á modernidade, á II República.
Os acontecementos son dabondo
coñecidos. As eleccións municipais do 12 de abril de 1931 tiveron un carácter
plebiscitario. Supuxeron a puntilla a un réxime e unha institución esgotada
desde había anos. A cuestión non era como, senón cando e quen, e foi o pobo, o
14 de abril de 1931. O pobo na rúa berrando liberdade, sen medo, por primeira
vez en moitas décadas.
A II República foi un símbolo, e en
gran parte, a entrada de España na modernidade. Conseguiu agudizar o ritmo da
Historia e quixo situar ao país a ton cos novos tempos. Sendo rigorosos e
precisos a nivel histórico, non era máis que a revolución democrática que se
debeu facer no s. XIX, pero iso xa era moito para un país maioritariamente
campesiño e pouco desenvolvido no industrial. No seu momento a vella España viu
soviets, ateísmo e estepa siberiana onde non había máis que laicidade,
modernidade, e unha democracia liberal e progresista empuxada por un pobo
desexoso de futuro. Prometeron terras, dereitos, educación e tantas outras
cousas que parecían imposibles, promesas que embriagaban. Faltaríase á verdade
se se dixese o contrario, que o lector non entenda un desdén cara ao labor
republicano, todo o contrario. A República foi esperanza de moitos e hoxe
continúa a ser unha etapa cargada dun valor que emociona.
Desde entón empezaron a coserse os
anhelos do pobo a unha bandeira. Unha bandeira que acumulaba a liberdade
desexada durante décadas de historia, supuña o símbolo de todos fronte aos
brasóns e a arrogancia dos de sempre. Anceios, bandeira e historia que se tecen
dando puntadas con fío vermello, o único que parece quebradizo pero non rompe.
Trabállase con mans libres, tersas, laboriosas e suaves. Mans obreiras, porque
outras non poden, non queren ou son incapaces. Cósese con determinación, afán e
sacrificio. Hai puntadas que ás veces son lentas e outras rápidas pero nunca
son en balde. O da nosa historia é un tecer constante que se acumula e só é
posible cando se é capaz de vivir sen temor, só así se muda a Historia, como
fixeron eles. Cando non se ten medo, o fío vermello vence séculos e acelérao
todo. Anos redúcense a semanas e o que semella invencible derrúbase. Quen ía
dicir que Alfonso XIII fuxiría medorento de todo un pobo? Así foi e para a
historia queda.
Isto non é un conto con final
feliz, senón simplemente a vida, a guerra, a de sempre. A que se leva a librar
desde hai séculos entre os de abaixo e os de arriba, entre posuidores e desposuídos.
A II República foi unha puntada de fío máis no proceso do madurecer de calquera
etapa histórica.