Pasou máis dun século dende que
Lenin escribiu, en Zúric, entre xaneiro e xuño de 1916, a súa soada obra O Imperialismo, fase superior do capitalismo,
editado por vez primeira a mediados de 1917. Sen a achega leninista é imposíbel
entender moitos dos problemas e ameazas que enfronta a humanidade, entre eles,
o problema da guerra.
O imperialismo,
fase superior do capitalismo.
Nos nosos días, por múltiples
causas que exceden o obxecto deste breve artigo, son moitos os que confunden o
imperialismo cunha política exterior agresiva de determinadas potencias,
especialmente dos Estados Unidos. Esta posición parte dun grave erro, ao
separar a política da base económica.
O imperialismo ou capitalismo
monopolista é unha fase do capitalismo. É a súa fase actual, a súa fase
superior e última. E, como tal fase, está caracterizada por unha serie de
trazos fundamentais que, para Lenin, son os seguintes:
- A concentración da produción e do capital chega até un grao tan
elevado de desenvolvemento, que crea os monopolios, os cales desempeñan un
papel decisivo na vida económica.
- A fusión do capital bancario co industrial e a creación, no terreo
deste “capital financeiro”, da oligarquía financeira.
- A exportación de capitais, a diferenza da exportación de mercadorías,
adquire unha importancia particularmente grande.
- Fórmanse asociacións internacionais monopolistas de capitalistas, as
cales se reparten o mundo.
- Terminou a repartición territorial do mundo entre as potencias
capitalistas máis importantes.
A repartición
do mundo entre as grandes potencias.
Como se desprende dos trazos 4) e
5), na análise leninista outórgase unha importancia crucial á repartición do
mundo entre as potencias capitalistas. E, efectivamente, esa repartición lévase
a cabo a través dunha determinada política exterior. Pero non dunha política
exterior separada do resto de trazos imperialistas, senón consecuencia,
precisamente, dos mesmos. En palabras de Lenin, os capitalistas non se reparten
o mundo, levados dunha particular perversidade, senón porque o grao de
concentración a que se chegou obrígalles a seguir ese camiño para obter
beneficios; e repártenos “segundo o capital”, “segundo a forza”, pois no
sistema de produción capitalista outro procedemento de repartición é imposíbel.
No momento en que Lenin escribe o
Imperialismo, o mundo áchase plenamente repartido. Por tanto, do mesmo xeito
que nos nosos días, só cabían xa novas reparticións “segundo a forza”, tal e
como sucedeu durante a I Guerra Mundial. Como sinalaba o dirixente comunista:
Son xa máis de cen os cárteles internacionais que dominan todo o mercado
mundial repartíndoo “amigabelmente”, mentres que a guerra non o reparta de
novo!
Contrarrevolución,
crise capitalista e guerra.
E, obviamente, dende entón, houbo
novas reparticións. Tras o triunfo da contrarrevolución na Unión Soviética, e
na maior parte dos países socialistas, o imperialismo deixou de contar co muro
de contención que durante décadas representou o poder obreiro. Ese
desenvolvemento “libre” do capitalismo monopolista pronto puxo en evidencia o
peso das contradicións interimperialistas. As diferentes potencias lanzáronse
de cheo a unha nova repartición do mundo e a guerra imperialista manifestouse
como continuación, por medios violentos, da política imperialista. As guerras
de Iraq, Iugoslavia, Afganistán, Libia, etc., ofrécennos algúns exemplos da
relación directa entre a política imperialista e a guerra.
O grao de esgotamento da
formación capitalista, na súa fase imperialista de desenvolvemento, foi
confirmado pola crise capitalista iniciada a finais de 2007. As dificultades nas
que se atopan as clases dominantes para superar a crise non fan máis que
intensificar as contradicións entre as diferentes potencias, inseridas de cheo,
na nova repartición do mundo. A guerra que se desenvolve en Siria é un tráxico
exemplo desa repartición. O acordo de cesamento do fogo que entrou en vigor o
pasado 12 de setembro, foi en realidade negociado entre Estados Unidos, a Unión
Europea e Rusia, potencias imperialistas que se reparten entre si un país en
principio soberano.
A paz, no imperialismo, nunca
deixará de ser unha paz armada. Ningún equilibrio multipolar entre potencias
imperialistas cambiará esta realidade. A guerra imperialista só será derrotada
se é derrocado o propio imperialismo. O próximo mes celébrase o 99 Aniversario
de Revolución de Outubro de 1917 en Rusia. Trátase dun bo momento para aprender
da historia, para retomar os ensinos bolxeviques sobre a relación entre guerra
e revolución, para reafirmar que a clase obreira non debe colocarse detrás de
ningunha burguesía, senón tomar o futuro nas súas mans e avanzar, á fronte do
pobo, ao derrocamento do imperialismo, en todas as súas manifestacións e en
todos os países.
Proletarios de todos os países,
unídevos!
RMT
Fonte: UyL